Phân biệt phật giáo Nam Tông và Bắc Tông
Chúng ta vẫn thường nghe nhiều về Phật giáo Nam Tông và Phật giáo Bắc Tông. Giữa hai nhánh này có gì khác nhau và giống nhau? Để hiểu rõ hơn hệ tư tưởng của mỗi nhánh nhằm phục vụ cho mục đích tu hành đúng hướng, chúng ta cùng tìm hiểu về điều này qua nội dung sau.
Vài nét sơ lược về Phật giáo Nam Tông và Bắc Tông
Trong quá trình hình thành và phát triển, Phật giáo đi qua nhiều thời kỳ khác nhau. Từ đó, sinh ra nhiều nhánh với tên gọi tùy vào điều kiện địa lý và cách diễn giải kinh Phật.
Ấn Độ là chiếc nôi của Phật Giáo, sau đó đạo đã lan truyền dần sang các nước lân cận, rồi toàn bộ Á Đông, và cuối cùng là toàn cả thế giới. Quá trình truyền bá đi theo 2 hướng: 1 về hướng Bắc được gọi là Phật giáo Bắc Tông, mang tư tưởng Đại Thừa. Và 1 về phương Nam gọi là Phật giáo Nam Tông, mang tư tưởng tiểu thừa.
Đôi nét Phật giáo Nam Tông và Bắc Tông
Sự phân chia này không phải do mâu thuẫn về tổ chức hay bất kỳ quyền lợi, địa vị nào. Chỉ đơn giản là do khác biệt trong quan điểm về giáo lý, giới luật.
Hai hệ phái này không phải do đức Phật phân chia, mà do Tăng đoàn chia ra vào thời kết tập Kinh Điển lần thứ hai do Ngài Da Xá – Yassa làm chủ tọa.
Phật giáo Nam Tông còn được gọi là Phật giáo nguyên thủy. Các Sư Nam Tông vẫn giữ được truyền thống đi khất thực. Còn Phật giáo Bắc Tông không đi khắc thực mà tự nấu chay.
Về ngôn ngữ, Ấn Độ có 2 ngôn ngữ chính, Sansrit tại bắc Ấn và Pali tại nam Ấn. Các sư Nam Tông thường tụng kinh bằng tiếng Pali. Tuy nhiên các nước theo Nam Tông cũng có dịch kinh tạng Pali sang ngôn ngữ của mình.
Các nước Bắc TÔng hầu như đều dịch Kinh Tạng tiếng Sanskrit sang tiếng quốc ngữ của mình để nghiên cứu và đọc tụng dễ hơn.
Các sư Nam Tông thì thường tu tập chung một pháp môn - pháp tứ niệm xứ. Còn Bắc Tông đa phần tu tập nhiều pháp môn thiền quán khác nhau.
Phật Giáo Bắc Tông - theo quan điểm Đại Thừa
Đại thừa tức là "cỗ xe lớn", "bánh xe lớn". Xuất hiện vào thế kỉ thứ nhất TCN, phái này tự nhận là cỗ xe lớn nhờ tính đa dạng của giáo pháp. Mục đích là để mở đường cho một số lớn chúng sinh có thể giác ngộ.
Cả hai tư tưởng Tiểu thừa và Đại thừa đều bắt nguồn từ vị Phật Thích Ca Mâu Ni. Nhưng điểm khác nhau chính đó là sự quan tâm về thực hành giáo pháp và tư tưởng.
Hình tượng tiêu biểu của Đại thừa là Bồ Tát với lòng từ bi và nhẫn nhục. Bộ kinh được xem là kinh văn Đại thừa đầu tiên xuất hiện là Bát nhã bát thiên tụng.
Phật giáo Nam Tông - theo quan điểm Tiểu thừa
Tiểu thừa nghĩa là "cỗ xe nhỏ", chỉ những người theo Phật giáo nguyên thủy. Trước năm 1950, nhiều nhà nghiên cứu đạo Phật đã có ý định thay thế danh từ này nhưng không đạt kết quả. Vì hệ tư tưởng đã khắc sâu trong tâm khảm của nhiều Phật tử. Kinh văn đầu tiên xuất hiện là Thanh văn.
Phật giáo Nam Tông và Bắc Tông khác nhau điểm nào
Phật giáo Nam Tông và Bắc Tông có khác nhau về hình thức cách sống, nhưng về phương diện tu học đều giống nhau là lời dạy của đức Phật
Phân biệt Phật giáo Nam tông và Bắc Tông
Để có thể phân biệt chính xác Phật giáo Nam Tông và Bắc Tông. Chúng ta tìm hiểu theo quan điểm của 2 tư tưởng Đại Thừa và Tiểu Thừa.
Điểm khác biệt giữa Phật giáo Nam Tông và Bắc Tông
Xét về điểm khác biệt, chúng ta có thể kể ra nhiều phương diện khác nhau như là:
Thờ cúng
Nam Tông chỉ thờ Phật Thích Ca Mâu Ni. Bắc Tông thờ rất nhiều vị Phật và Bồ Tát.
Theo quan niệm chung của Phật giáo Nam Tông, họ cho rằng đức Thích Ca là người bình thường như bao người khác. Ngài cũng sẽ có những nhu cầu cơ bản cho đời sống như ăn, mặc, ngủ,... và cũng bị chi phối bởi định luật vô thường. Đồng thời không tránh khỏi kiếp khổ nhân sinh “sanh lão bệnh tử”.
Tuy nhiên, ngài chỉ khác với người thường ở chỗ hoàn toàn giác ngộ. Mà điều này có được là sau khi ngài xuất gia nỗ lực tu hành và đạt được chánh quả, thoát hẳn vô thường. Còn chúng sanh thì mãi lặn ngụp trong chấp mê bất ngộ nên không thể thoát khỏi sanh tử luân hồi.
Ngược lại, Phật giáo Bắc Tông thì đức Phật Thích Ca khác hơn nhiều so với người thường. Cái thân của Phật mà chúng ta thờ cúng, nhìn thấy chỉ là hóa thân thị hiện của Ngài mà thôi. Vì muốn phổ độ chúng sanh, nên Ngài đã thị hiện ở nơi loài người để tiện bề giáo hóa. Thực ra Ngài đã là Phật từ vô lượng kiếp rồi.
Quan niệm Bắc Tông cho rằng mỗi chúng sanh đều có Phật tánh hay pháp thân. Mà pháp thân thì lặng lẽ không sanh không diệt. Cho nên nơi nào xứ nào mà chẳng có Phật?
Xuất Gia
Tư tưởng Đại Thừa khi một người đã xuất gia thì xuất gia vĩnh viên không hoàn tục. Nên đã xác định có duyên với con đường Phật đạo, thì nhất định phải tu thành chánh quả.
Còn Tiểu thừa khác ở chỗ nam thanh niên bắt buộc lớn lên phải tu báo hiếu trong chùa. Sau khi kết thúc thì có thể quay lại tu tiếp hoặc lấy vợ sinh con (hoàn lương) bình thường.
Phân biệt Phật giáo Nam Tông và Bắc Tông
Ăn Chay
Phật Giáo Bắc Tông quy định ăn chay phải là không ăn đồ có máu, có sinh mạng. Và hoàn toàn ăn chay trường trong suốt quãng đời tu hành.
Còn Nam Tông thì các nhà sư đi khất thực mỗi sáng, dùng bất kỳ thứ gì Phật tử cúng dường kể cả đồ mặn, miễn là không vì mình sát sinh và không biết vì mình mà sát sinh. Họ chỉ dùng thực mỗi ngày 1 bữa chính vào lúc 12h trưa, sau đó thì dùng đồ nhẹ.
Y Phục
Y Phục của Phật giáo Bắc Tông kín đáo khắp người, không lộ vai. Còn y phục của Phật giáo Nam Tông thì lộ vai trái.
Qua những điểm khác biệt của Phật giáo Nam Tông và Bắc Tông, chúng ta thấy được sự đa dạng các hệ tư tưởng trong cùng một Đạo. Khác biệt này không ảnh hưởng gì đến sự phát triển và thịnh vượng của Phật giáo hôm nay và cả mai sau. Con người ở mỗi quốc gia, mỗi vùng, mỗi xứ đều có quyền chọn cho mình một tư tưởng phù hợp để theo đuổi và tu hành.
Tìm hiểu thêm:
