Ý nghĩa của hoa sen trong Phật giáo
Được biết đến là một trong tám biểu tượng đặc trưng của đạo Phật, không quá ngạc nhiên khi hoa sen chính là loài hoa gắn liền với Phật giáo. Vậy ý nghĩa của hoa sen trong Phật giáo là gì? Có khác biệt gì với ý nghĩa của hoa sen khi nói về ý nghĩa loài hoa không? Mời quý vị cùng BUDDHIST ART tìm hiểu thông qua bài viết dưới đây!
Ý nghĩa của Hoa Sen trong Phật giáo là gì?
Hoa sen và truyền thuyết đi liền với Phật giáo
Hoa sen là một loại hoa phổ biến trên khắp các nước, đặc biệt là ở các nước phương Đông. Tại Việt Nam, quý vị sẽ dễ dàng bắt gặp hình ảnh hoa sen trong các sự kiện văn hóa, đời sống,... Nhắc đến hoa sen, người ta nghĩ ngay đến loài hoa thuần khiết, mang nhiều nét đẹp tâm linh. Vì lý do đó mà hoa sen thường được dùng để thờ cúng hay dâng lên Chư Phật.
Truyền thuyết ghi lại, khi Đức Thích Ca đản sinh, Ngài bước 7 bước đi và liên tục có 7 bông hoa sen đỡ lấy chân của Ngài. Đối với Phật tử nói riêng và những người tin về đạo Phật nói chung, hình ảnh Chư Phật, Bồ Tát ngự trên đài sen đã quá đỗi quen thuộc.
Từ hơn 5000 năm trở về trước, người dân Ai Cập cổ đại đã bắt đầu sử dụng hoa sen trong các nghi thức lễ cúng để bày tỏ sự tôn kính của mình. Tại Ấn Độ - nơi được xem là cái nôi của Phật giáo, hình ảnh hoa sen vươn mình lên giữa bùn lầy đã trở thành hình ảnh biểu tượng của sức mạnh tinh thần cũng như giá trị đạo đức của con người.
Ý nghĩa của Hoa Sen trong Phật giáo bạn nên biết
Tại Việt Nam cũng vậy. Sự vươn lên mạnh mẽ để đón lấy những tia sáng Mặt trời của hoa sen đã được ví như cái tâm tịnh, tu hành đạt được chính sau khi tu tập và thanh tịnh hóa. Do đó, hoa sen thường hay xuất hiện trong các đền, chùa, tịnh xá, gắn liền với hình ảnh Bồ Tát và Đức Phật.
Ý nghĩa của hoa sen trong Phật giáo
Trong đạo Phật, hoa sen chính là loài hoa đại diện cho 8 đặc tính của người tu hành, lần lượt là: Trừng thanh - Không nhiễm - Kiên nhẫn -Thanh lương - Viên dung - Ngẫu không - Hành trực - Bồng thực.
Cụ thể và chi tiết của 8 đặc tính ấy:
- Trừng thanh: từ này mang nghĩa là trong suốt. Quý vị dễ dàng thấy được, dù sen mọc ở bất kỳ đâu đi chăng nữa thì chỗ nước ấy cũng sẽ đặc biệt trong suốt. Do đó, ý nghĩa của hoa sen chính là nơi đâu có Phật, nơi đó ắt sẽ có được cuộc sống hạnh phúc, bình yên.
- Không nhiễm: từ này có nghĩa là không bị ảnh hưởng từ những tác động bên ngoài. Nó khá thích hợp với câu thơ của người Việt Nam "gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn". Ý nghĩa của hoa sen chính là các vị Chư Phật vẫn luôn sinh hoạt giữa dòng đời nhưng các Ngài sẽ không bao giờ bị nhiễm thói hư tật xấu mà gây những ảnh hưởng tâm hồn.
- Kiên nhẫn: đây là một đức tính quan trọng của nhà Phật. Được thể hiện rõ nét thông qua quá trình hoa sen sinh trưởng từ đầm lầy, vượt qua khó khăn để vươn mình đón nắng.
- Thanh lương: 2 từ này thể hiện được tinh thần vượt khó của chư Phật. Hệt như hoa sen, chúng chẳng nở vào mùa xuân ấm áp mà lại sinh sôi nảy nở vào mùa hè khắc nghiệt và oi bức. Dù vậy, sen vẫn mang đến cho đời những giá trị tốt đẹp. Cũng giống như chư Phật vẫn luôn mang đến nguồn động viên, tưới mát những tâm hồn đau khổ.
- Viên dung: 2 từ này dịch nghĩa ra chính là vô tư vì đại cuộc, không bị những tư lợi trước mắt xóa nhòa đi lòng từ bi thiện lành. Từ lúc nở cho đến lúc tàn, hoa sen vẫn luôn như vậy, không bị ong bướm quấy rầy. Hệt như đức tính viên dung vô hại mà mỗi người cần có vậy.
- Ngẫu không: chính là không để bụng hay chấp nhặt chuyện đời thường. Theo giáo lý nhà Phật thì đây chính là đức tính “hỷ, xả”. Hoa sen mặc dù thẳng tắp nhưng bên trong lại rỗng. Như cách Đức Phật từ bỏ những toan tính, buồn khổ, chỉ giữ lại một cái tâm lành, lương thiện của mình.
- Hành trực: từ này chỉ sự ngay thẳng trong đức tính của Chư Phật. Sen vươn mình thẳng tắp chính là hình ảnh biểu tượng cho đức tính ấy.
- Bồng thực: đây là đặc điểm mà chỉ duy nhất hoa sen có. Đó là hoa và quả cùng xuất hiện, y như lời dạy gieo nhân nào gặp quả nấy trong Phật giáo.
8 Ý nghĩa của Hoa Sen trong Phật giáo
Một số ý nghĩa khác của hoa sen trong Phật giáo
Bên cạnh những ý nghĩa kể trên, hoa sen cũng mang trong mình nhiều ý nghĩa khác:
Ý nghĩa về đặc điểm ngoại hình của hoa sen
Hạt sen được ví như sự chân thật, hoa chính là sự quyền biến. Nhờ hạt mà hoa tạo thành, hoa nở thì hạt bày ra, hoa rụng hạt lại hình thành. Nghĩa là do có sự chân thật nên mới có quyền biến. Quyền biến được khai mở thì chân thổ lại lộ ra, quyền biến mất đi, chân thật lại thành hình một cách viên mãn.
Màu sắc của hoa
Phật giáo còn phân biệt bốn màu hoa sen với những ý nghĩa như sau
- Hoa sen trắng tượng trưng cho trí tuệ tuyệt đối
- Hoa sen hồng tượng trưng cho Đức Phật lịch sử cũng như sự tôn quý tối thượng đối với chư Phật, Bồ Tát,….
- Hoa sen đỏ tượng trưng cho âm tính vốn thanh tịnh, từ bi. Hoa sen trắng thường chỉ Đức Quán Thế Âm.
- Hoa sen xanh tượng trưng cho trí tuệ tối thắng Bát-nhã Ba-la-mật, và thường chỉ Văn Thù Sư Lợi Bồ Tát.
Có thể thấy được rằng hoa sen chính là loài hoa mang trong mình biểu trưng của Phật giáo, mang những ý nghĩa tốt đẹp về đạo đức, trí tuệ của người tu Phật. Đây cũng chính là hình ảnh mà con người có thể nhìn vào để có thể cảm nhận được sự thanh thản, bình yên giữa những xô bồ của cuộc sống.
Một số Ý nghĩa khác của Hoa Sen trong Phật giáo
Đạo Phật là Trung đạo, vừa xuất thế, vừa nhập thế, vừa vượt khỏi bùn lầy, vừa sinh ra từ bùn lầy, xuất thế cho Tăng Ni, nhập thế cho Phật tử. Đây chính là nếp sống hài hòa, cân đối, không thiên chấp cũng chẳng cực đoan. Nghĩa là, chẳng duy tâm và cũng duy vật gì cả. Mục đích của đạo Phật đó là giác ngộ và giải thoát, bình đẳng, hạnh phúc và tự do. Cuối cùng là làm cho mọi người đều đạt tới đỉnh cao phẩm giá nhân bản.
Tóm lại, khi con người đạt được tới cảnh giới tâm niệm không còn chạy theo ngoại cảnh, không còn xuất hiện những suy nghĩ lăng xăng thì khi đó tâm sẽ thanh tịnh. Và tâm lúc ấy sẽ chẳng dính một mảy bụi nhơ nhớp nào, khi ấy nơi nơi đều có sen nở rộ, nơi nơi đều tràn ngập hương thơm của sen, không còn sự sót lại nào cũng những hôi hám bẩn thỉu nữa. Đó chính là ý nghĩa của hoa sen trong Phật giáo.
Xem thêm:
